Verkoop op afbetaling
Een verkoop op afbetaling is een betalingsfaciliteit die door de verkoper wordt aangeboden zodat de koper de mogelijkheid heeft om de betaling van het goed dat hij koopt te spreiden. De prijs wordt echter verhoogd met rente, waardoor het een echte leenovereenkomst is in de zin van de kredietwetgeving. De verkoop op afbetaling maakt deel uit van de familie van consumentenkredieten.
Algemene regeling voor verkoop op afbetaling
Het Wetboek van economisch recht definieert een koop op afbetaling als een overeenkomst waarbij de koper een goed of een dienst verwerft door periodieke maandelijkse afbetaling. Oorspronkelijk betrof de verkoop op afbetaling uitsluitend roerende goederen. Het is echter uitgebreid tot onroerend goed, waardoor het de vorm aanneemt van een hypothecaire lening voor onroerend goed. De wetgeving sluit echter een aantal verkopen op krediet uit van verkopen op afbetaling. Dit is het geval bij verkopen op krediet waarbij de terugbetaling binnen twee maanden plaatsvindt en er geen rente in rekening wordt gebracht.
De wet van 12 juni 1991 betreffende het consumentenkrediet stelde de betaling van een voorschot van 15% van de waarde van de goederen verplicht voor alle verkopen op afbetaling. De regel was vooral bedoeld om het risico van dwangmatige aankopen die zouden kunnen leiden tot overmatige schuldenlast van de consument te verminderen. Geconfronteerd met manoeuvres om de regel te omzeilen, heeft de wet van 13 juni 2010 de oorspronkelijke wet gewijzigd en deze verplichting volledig geschrapt. De koper hoeft niet langer een aanbetaling te doen.
De kenmerken van de verkoop op afbetaling
De verkoop op afbetaling heeft veel overeenkomsten met andere kredietvormen, waaronder leasing. De verkoop op afbetaling verschilt echter van deze laatste omdat de eigendom automatisch wordt overgedragen zodra het contract is afgelopen. Bij leasing heeft de kredietnemer de mogelijkheid om de koopoptie al dan niet uit te oefenen. Anderzijds vormt de som van de maandelijkse betalingen de koopprijs van het goed bij verkoop op afbetaling. De koper hoeft geen restwaarde meer te betalen om de rechtmatige eigenaar van het pand te worden. Hij wordt automatisch eigenaar bij de laatste betaling. Ten slotte kan de verkoop op afbetaling rechtstreeks met de verkopers worden gesloten, terwijl voor leasing de tussenkomst van een kredietinstelling noodzakelijk is. De verkoop op afbetaling is dus de meest vereenvoudigde vorm van kredietverkoop.
Vorm van de verkoop op afbetaling
Een koop op afbetaling moet schriftelijk worden vastgelegd, een overeenkomst tussen de verkoper en de koper. Het contract moet een volledige identificatie van de partijen bevatten. Zij moet ook de prijs van het goed of de dienst vaststellen, alsmede het bedrag van de maandelijkse afbetalingen die de koper gedurende een bepaalde periode moet betalen. Het contract moet ook de betalingsvoorwaarden voor de maandelijkse termijnen bevatten. Bovenal moet de verkoper alle informatie verstrekken die relevant is voor een geldschieter. De verkoper moet de koper met name het standaard Europees informatieformulier voor de consument verstrekken, een instrument waarmee de consument aanbiedingen kan beoordelen en vergelijken.